بررسی و مقایسۀ سبک‌شناسی اسم‌های اشخاص در جلدهای اول تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشای جوینی با استفاده از بسامدهای آماری

Authors

  • ناهید جعفری استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
  • وحید مهدی‌پور کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، استان تهران
Abstract:

نثر تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشای جوینی از دو دورۀ کاملاً متفاوت، مرسل و فنی، است. تاکنون پژوهش‌های متنوعی دربارة سبک‌شناسی بر روی این آثار انجام شده است؛ اما متأسفانه دربارة ویژگی‌های سبکی این دو اثر، تنها شواهد محدودی بررسی می‌شود. از مهم‌ترین اهداف این پژوهش، تهیۀ اسناد و اطلاعات قطعی باتوجه‌به کل متن است؛ منظور از اسناد و اطلاعات قطعی، اطلاعات آماری و مشخص‌شدة هریک از ویژگی‌ها و عناصر مهمی است که صاحب‌نظران بر اساس آن نظر خود را دربارة سبک یک اثر ارائه می‌کنند. تمرکز این روش بر اطلاعات به‌دست‌آمده از آثار ادبی و تحلیل آنها با نرم‌افزارهای پیشرفتۀ رایانه‌ای است؛ به همین منظور جلد اول تاریخ بیهقی و تاریخ جهانگشای جوینی انتخاب شد. اسم‌های موجود در هر اثر با استفاده از رایانه، از هر دو متن استخراج گردید. با بررسی هر دو متن تفاوت‌ها و شباهت‌های ویژگی‌های مؤثر هر اثر در زمینة اسم‌های اشخاص، باتوجه‌به رویکرد سبک‌شناسی، تحلیل شد. ابوالفضل بیهقی به سبب سبک خاص و تلاش برای مستندکردن نوشته‌هایش، بیش از جوینی از اسم‌های اشخاص بهره برده است؛ البته این تفاوت تنها در تنوع اسامی نیست؛ بلکه تفاوت اصلی در میزان تکرار اسم‌هاست؛ به‌گونه‌ای‌که در تاریخ بیهقی تکرار اسم بیش از تاریخ جهانگشای جوینی است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

طنز و هجو در تاریخ جهانگشای جوینی

زبانِ طنز از قدرتی بس ژرف برخوردار است؛ قدرتی که در سایة آن گوینده می‌تواند بسیاری از معضلات را بازگو و در بهتر شدن اوضاع تلاش نماید. زمانی که جامعه به بلایا و آشفتگی‌های فرهنگی و اخلاقی فراوانی دچار باشد، بر دامنة طنز، به‌ویژه هجو و هزل افزوده می‌شود. در این مقاله اثبات شد که عطاملک جوینی با طبعِ شوخ و انتقادی خود، همانند بسیاری از شوخ‌طبعان و منتقدان تاریخ این سرزمین، از این ابزار شگفت و تأثیرگ...

full text

بررسی منابع و مآخذ احادیث مندرج در تاریخ جهانگشای جوینی

در تاریخ جهانگشا، اثر مشهور علاءالدوله عطاملک جوینی (623- 681 ﻫ.ق) که بدون تردید یکی از برجسته‌ترین نمونه‌های نثر مصنوع فارسی و از مهم‌ترین منابع تاریخی دوران مغول است. حدیث در کنار آیات قرآنی و اشعار و امثال عربی، جایگاهی ویژه دارد. مصنف در جای جای کتاب خود، به گونه‌ها و بهانه‌های مختلف به استشهاد و اقتباس از آیات و احادیث دست یازیده، تاریخ خود را به آن ها مستند و مستدل نموده است. آشنایی با اح...

full text

مؤلفه‌های ادب غنایی در تاریخ جهانگشای جوینی

کتاب تاریخ جهانگشای جوینی اثر خامۀ توانای علاءالدین عطاملک جوینی یکی از ارزشمندترین کتاب‌هایی است که در حوزۀ تاریخ و زبان و ادبیات فارسی در دست داریم. کتاب وی علاوه بر این که از نظر تاریخی حائز اهمیّت فراوان و در بردارندۀ مطالب دقیق، و روشن‌کنندۀ گوشه‌های تاریکِ وحشتناک‌ترین برهۀ تاریخ ایران است، از دید ادبی نیز درخور توجه و دارای ارج و ارزش فراوان است. در این مقاله کوشش شده است که نگاهی بر جنبه‌...

full text

نقدی بر تعلیقات تاریخ جهانگشای جوینی (جلد اول)

تاریخ جهانگشای جوینی، اثر عطاملک جوینی، از نمونه های برجسته نثر فنی است که در قرن هفتم به نگارش در آمده است. نثر فاضلانه کتاب، استشهادات قرآنی و حدیثی فراوان، کثرت استعمال لغات و اصطلاحات مغولی و عربی، استعمال واژه‌ها در معنای نادر و کمیاب، بهره‌گیری از ابیات عربی بی‌شمار، ظرایف بیانی و سرانجام کثرت اعلام، شرح کتاب را ضروری نموده است. از این رو، در کنار تصحیح محققانه علامه قزوینی، کتب و مقالاتی...

full text

صورتگرایی و تاریخ جهانگشای جوینی

نزدیک به دو دهه از رواج جدی نظریه ادبی در ایران می گذرد. در این مدت چندین بار این پرسش مطرح شده است که آیا نظریه ادبی برای ادبیات فارسی مفید بوده است؟ آیا کاربران این نظریات توانسته اند آن ها را بومی کنند و به صورتی طبیعی با ادبیات ما پیوند دهند؟ این پرسش ها همچنان مطرح هستند. این امر نشان از آن دارد که نظریه ادبی نتوانسته است به اهداف خود دست یابد. پیش از هر چیز باید میان طرح نظریه ادبی در غرب...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 10  issue 1

pages  129- 143

publication date 2018-03-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023